کارفرما

سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی (ساترا)

موضوع

آسیب دیدگان فضای مجازی (شناخت، پیشگیری، حمایت)

چیستی موضوع

رسانه به عنوان فراگیرترین ابزار عصر جدید در راستای انتقال مفاهیم و فرهنگ تلقی می‌شود که می‌تواند بدون مرز و محدوده، انسان‌ها را تحت تأثیر خود قرار دهد. تولیدات محتوایی مخالف اخلاق و مسائل فرهنگی هر جامعه، می‌تواند سلامت فردی و اجتماعی هر کشور و ملتی را مورد تهدید قرار دهد.

نگاه چندپاره و منقطع در عرصه قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری، به پدیده‌هایی نظیر پیام‌رسان‌های اجتماعی، رسانه‌های اجتماعی، خدمات رسانه‌ای آنلاین، پلتفرم‌های آنلاین اشتراک‌گذاری محتوا با شکست مواجه می‌شود. به منظور اتخاذ چهارچوب تنظیم‌گری کارآمد و اثربخش در حوزه خدمات دیجیتال آنلاین، باید ویژگی‌هایی چون انعطاف، پویایی، همگرایی، انسجام، تنظیم‌گری مشارکتی، حاکمیت قانون، خودتنظیم‌گری، استقلال عمل تنظیم‌گر، تعریف و مداخله در کلیت زنجیره ارزش و… در نظر گرفته شود.

این طرح در راستای تکمیل و تنظیم زنجیره ارزش، تلاش کرد با استفاده از توسعه شبکه تنظیم‌گران اجتماعی، مدلی برای پایش محتواهای صوت و تصویر فراگیر مبتنی بر الگوهای اسلامی طراحی کند. همچنین تلاش شد که این نظام ارزش‌یابی، از طرفی با فرهنگ اسلامی مطابق بوده و از طرف دیگر با فرهنگ و تاریخ ایرانی همخوانی محتوایی و محیطی داشته باشد.

بر همین اساس گام‌های این رویداد، این‌گونه تعریف شد:

• ایجاد نظام آسیب‌های فضای مجازی
• پایش نهادهای دولتی و غیردولتی مؤثر در شکل‌گیری و مقابله با آسیب‌های فضای مجازی
• طراحی ساختار قانونی پیشگیری و کنترل آسیب‌های فضای مجازی
• ایجاد ساختار مدیریت حمایت از آسیب دیدگان فضای مجازی

چرایی انتخاب موضوع

انتخاب این میز و گزینش موضوع آن، به دلیل وجود چهار معیار مدنظر بود:

معیار اول: حمایت ساختاری (کارفرما)

سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی با عنوان اختصاری ساترا مسئول قانون‌گذاری و نظارت بر رسانه‌های رسمی فعال در فضای مجازی است و بر این اساس سیاست‌گذاری رسانه‌ای بخشی از وظایف این نهاد قلمداد می‌شود.
پس از جلسات مختلف و تبیین اهداف رویداد و توانمندی‌های موجود در جامعه حوزوی برای کمک به فرآیندهای سیاست‌گذاری دینی در عرصه رسانه ساترا به عنوان کارفرما و حامی اصلی وارد رویداد نخبگانی دلیل شد.

معیار دوم: واقعی بودن مسئله

فضای مجازی بخش جداناشدنی زندگی عصر مدرنیته شده است و همین امر علاوه بر فرصت‌های مختلفی که برای رشد جامعه فراهم می‌آورد، دایره گسترده‌ای از آسیب‌ها را برای جوامع مختلف جهان به همراه آورده است. طیف وسیعی از آسیب‌های روان‌شناختی، اجتماعی، فرهنگی و…، محصول عدم حکمرانی دقیق و نظام‌یافته در فضای مجازی است و بر همین اساس سیاست‌گذاری عرصه‌های مختلف رسانه برای پیشگیری، کاهش و جبران این آسیب‌ها ضروری است و بدین منظور مسئله مذکور با تأیید سازمان ساترا به عنوان محور میز سیاست‌گذاری رسانه رویداد دلیل انتخاب شد.

معیار سوم: گستره آسیب مسئله

فضای مجازی به دلیل ماهیت خود، محدودیت‌های زمان و مکان را برای دسترسی برداشته و تمامی افراد از گروه‌های سنی، جنسیتی، شغلی و… مختلف را تحت تأثیر قرار داده است و بر همین اساس سیاست‌گذاری‌های منضبط و تلاش برای حل این مسئله دارای اولویت بالا از منظر گستره آسیب مسئله بود.

معیار چهارم: امکان ارائه راهکار فقهی دینی

تشخیص مصادیق آسیب مبتنی بر اختصاصات فرهنگ اسلامی، ارائه راهکارهایی برای جلوگیری از بروز این آسیب‌ها و طراحی مدل‌های حمایت از آسیب دیدگان با استفاده از مختصات دینی و فقهی امکان‌پذیر و حتی ضروری است و بر همین اساس انتخاب این موضوع هر چهار شرط موردنظر اندیشکده برای تعیین یک موضوع را داشت و در دستور کار رویداد قرار گرفت.

خروجی مورد انتظار

ارائه یک مدل، برای پایش محتواهای صوت و تصویر فراگیر به منظور تکمیل زنجیره ارزش توسط تنظیم‌گران اجتماعی با تأکید بر ارزش‌های اجتماعی اسلامی

اطلاعات و آمار

طراحی: 75 روز (از 15 فروردین تا 1 تیر 1400)
ثبت‌نام عمومی: 15 خردادماه تا 1 مردادماه 1400
ثبت‌نام تخصصی: 1 شهریورماه تا 10 شهریورماه 1400
مدت‌زمان رویداد: سه ماه از 15 خرداد تا 15 آبان‌ 1400
برگزاری: 13 مردادماه تا 25 شهریورماه 1400
مخاطبان: طلاب سطح سه و چهار و درس خارج، دانشجویان ارشد و دکتری با گرایش علوم انسانی، فعالین فضای مجازی و اعضاء بنیاد ملی نخبگان
آمار ثبت‌نام اولیه: 176 نفر ثبت‌نام عمومی و 44 نفر ثبت‌نام تخصصی
آمار پذیرفته‌شدگان: 70 نفر
تعداد اساتید: 9 نفر